1-6 توزیع شدت نور ( منحنی پخش نور )IDC

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1-6 توزیع شدت نور ( منحنی پخش نور )IDC"

Ἀλκμήνη Καραμανλής
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 محاسبۀ روشنایی توزیع شدت نور ( منحنی پخش نور )IDC نحوۀ توزیع شدت نور خارج شده از منعكس كننده )رفلكتور( یك چراغ به شكل منحنیهاى پخش نور چراغها بستگی دارد. به كمك این منحنیها )IDC( میتوان شدت نور ناشی از چراغ را در زوایاى مختلف نسبت به پاى عمود چراغ به دست آورد )شكل 1-14(. بیشتر بدانیم )برای هنرجویان عالقه مند( شكل 1-14 منحنی پخش نور را در زوایاى مختلف نسبت به خط پاى عمود می توان نشان داد )شكل 1-15 (. در نتیجه براى هر چراغ می توان تعداد بی نهایت منحنی پخش نور ترسیم كرد. اما معموال صفحه اى كه به موازات چراغ قرار می گیرد در شكل صفحۀ C0-C180( ) یا در چراغ هاى خیابانی صفحه اى عمود بر چراغ )موازات خیابان( در شكل )C90-C270( در نظر می گیرند و منحنی آن را نشان می دهند. بدیهی است اگر شكل چراغ و المپ آن كامال متقارن باشد این منحنی ها در تمام صفحات یكسان خواهند بود. براى خواندن منحنی پخش نور به شكل زیر توجه كنید. میخواهیم بدانیم شدت نور این چراغ در زاویۀ 30 درجه چقدر است كافی است از مبدأ خطی مستقیم تحت زاویۀ 30 درجه رسم كنیم تا منحنی را در نقطه اى قطع كند. حال توسط كمانی آن نقطه را به پاى عمود )صفر درجه( وصل میكنیم و مقدار شدت روشنایی را میخوانیم در اینجا مقدار 1750 كندل به دست میآید. شكل انواع پخش نور در چراغها فضاى بستهاى مطابق شكل )1-16( را در نظر بگیرید. اگر همۀ نور چراغ در نیم كره پایین چراغ متمركز باشد نور مستقیما به صفحۀ كار برخورد میكند. به همینجهت به این نوع پخش نور "مستقیم" گویند. 11

2 1 محاسبۀ روشنایی درصورتی که بیشتر نور چراغ در نیمکره باالی چراغ پخش شود و نور ازطریق انعکاس سقف و دیوار به سطح کار برسد این گونه پخش نور"غیرمستقیم " نامیده می شود )شکل 1-17(. شکل 1-17 عالوه بر این دو روش از سه روش دیگر نیز استفاده می شود که به طور خالصه و به شکل جمع بندی شده هر پنج روش در جدول زیر به همراه مشخصه و درصد پخش نور آن ها در )جدول 1-3( نشان داده شده است. روش پخش نور مشخصه ها درصد شار نوری به سمت پایین درصد شار نوری به سمت باال مستقیم نیمه مستقیم مستقیم و غیرمستقیم نیمه غیر مستقیم غیرمستقیم

3 محاسبۀ روشنایی 1 است. 1-8 ضریب کل افت نور )LLF( درمباحث روشنایی عوامل مختلف و پارامترهایی بر کاهش جریان نوری مؤثرند هستند که در زیر به آن ها اشاره شده 1- اثر درجۀ حرارت محیط ) TF ( 2- اثر ولتاژ الکتریکی ) VF ( 3- اثر خاصیت سلفی ( باالست - چوک( ) BF ( 4- اثر تغییرات سطحی حباب چراغ ) LSD ( 5- اثر کثیفی و گردو خاک در محل کار ) RSDD ( 6- اثر ضریب درصد المپ های سوخته و تعویض نشده ) LBF ( 7- اثر کهنگی المپ در اثر کارکرد زیاد ) LLD ( 8.- اثر کثیفی چراغ )نشستن گرد وغبار روی سطح چراغ( )LDD( مقدار هریك ازعوامل فوق از منحنی ها یا از جداول استخراج می شوند و از هر یک به عنوان عاملی که درکاهش ضریب و افت نور مؤثرند نام برده می شود. برای محاسبۀ ضریب افت نورکل کافی ست همه عوامل کاهش را در یکدیگر ضرب کنیم تا مقدار نهایی مطابق رابطه مقابل به دست آید. LLF=TF. VF. BF. LSD. RSDD.LBF. LLD. LDD )ضریب افت نور( تذکر مهم: امروزه درمحاسبات نرم افزاری به دست آوردن تک تک این عوامل ضروری نیست و مقدار LLF به شکل ساده تر تعیین می شود. لذا در اینجا به همین مقدار بسنده شده و به چگونگی محاسبه آن ها نیاز نیست. اکنون به بررسی سایر عوامل می پردازیم. 1-9 ضریب بهرۀ روشنایی )CU( میزان بهرۀ روشنایی هر چراغ با مقدار انعکاس نور که از جهات مختلف فضای مورد نظر ساطع می شود متناسب است. معموال این عامل بر اساس ضریبی به نام " ضریب بهرۀ روشنایی CU " در جداول و محاسبات مطرح است. از جمله مشخصات هر چراغ جدول ضریب بهرۀ روشنایی آن است که براساس ابعاد فضای مورد نظر و همچنین میزان انعکاس نور سقف دیوار و کف آن تعیین می شود. برای استخراج عدد از این جدول ابتدا باید ضریبی به نام RCR را که به ابعاد فضای مورد نظر و نوع سیستم روشنایی وابسته است مطابق رابطۀ زیر محاسبه کرد. 5hr (L + W( = RCR ( نسبت ناحیه ای ) L W ) hf hr = H ( hc + )ارتفاع مفید( - L طول فضای موردنظر W- عرض فضای موردنظر H- ارتفاع کل ازکف - hr ارتفاع مفید - hc ارتفاع آویز چراغ -hf ارتفاع میزکار درشکل )1-18( محدودۀ هریک از ارتفاعات مذکور نشان داده شده است. 13

4 1 محاسبۀ روشنایی شکل نحوه قرائت CU مقدار از جدول میزان انعکاس نور به سقف و دیوار و کف در قالب ضرایب مشخصی در این جدول گنجانده شده است. همان طوری که در )جدول 1-4( مشاهده می کنید در این جدول برای سقف ضرایب ) 80 و 70 و 50 و 30 و 10 و 0 ( درصد و برای دیوارها ضرایب ) 10 و 30 و 50 ) درصد و برای کف معموال ضریب 20 درصد در نظر گرفته می شود. این ضرایب بر اساس جنس مواد به کار رفته در این سه قسمت و همچنین بر اساس رنگ آن ها انتخاب شده اند. به طور خالصه جدول CU یک چراغ ضرایبی است كه از قرارگیری آن چراغ در فضا با ابعاد متفاوت که رنگ ابعاد آن ها نیز متفاوت بوده به دست آمده است. از این رو این جدول یکی از مهم ترین مشخصات هر چراغ است که توسط یک سازنده تهیه می شود. برای مثال در خصوص چراغ نشان داده شده در )جدول 1-4( اگر مقدار RCR فضای موردنظر برابر 6 باشد و ضریب انعکاس سقف %70 ضریب انعکاس دیوارها %50 و ضریب انعکاس کف %20 در نظرگرفته شود مقدار CU که مطابق مسیری که به صورت خط چین نشان داده شده است در جدول برابر 0/29 خواهد بود. جدول

محاسبۀ روشنایی 1 1-9-2 فایل روشنایی یک چراغ: در گذشته كه بخش اعظم محاسبات به صورت دستی انجام می شد براى یك چراغ مشخصات فنی درقالب چند جدول و منحنی توسط سازنده ارائه می شد.

5 محاسبۀ روشنایی فایل روشنایی یک چراغ: در گذشته كه بخش اعظم محاسبات به صورت دستی انجام می شد براى یك چراغ مشخصات فنی درقالب چند جدول و منحنی توسط سازنده ارائه می شد. اما امروزه در محاسبات نرم افزارى تمام مشخصات چراغ ها مانند منحنی پخش نور منحنی برخی از عوامل مؤثر بر افت توان نورى چراغ LLF جدول CU و... كه راجع به برخی از آن ها صحبت شد همگی در قالب یك فایل با پسوند IES یا LDT یا uld یا cib ارائه می شود. البته در سال هاى اخیر در نرم افزارهایی مثل DIALux مجموعه اى از این فایل ها در قالب برنامه اى به نام Plug-in توسط شركت هاى المپ سازى ارائه می شود كه می توان آن را به برنامه اضافه كرد. بیشتر بدانیم با توجه به مطالب گفته شدۀ در باال می توان فایل M131340R.IES را كه ازالمپ هاى شركت مازى نور است با نرم افزار Photometric Viewer )كه یك نرم افزار كوچك است( باز كنید وجدول CU را درآن م ط ا ب ق )شكل 1-19( مشاهده كنید. شكل

6 1 محاسبۀ روشنایی کار عملی 3 هدف : کار با برنامه و فایل های مشخصات فنی المپ ها الف( Plug-in چند شرکت المپ سازی را به برنامۀ DIALux اضافه کنید.درتصاویر )الف تا ه شكل 1-20 ( مراحل یک نمونه نشان داده شده است. شکل 1-20 برای صحت کار نصب خود ضمن بازکردن برنامۀ DIALux از منوی Luminaire selection>dialux>mazinoor پنجره زیر )شکل 1-21( را باز کنید تا مجموعۀ کاملی از المپ های این شرکت را مشاهده نمائید. 16

شکل 1-21 ب( یک یا چند فایل IES را به برنامۀ DIALux اضافه کنید.

7 محاسبۀ روشنایی 1 این محل را می توان هنگام کار با برنامه برای محاسبۀ روشنایی المپ انتخاب کرد. شکل 1-21 ب( یک یا چند فایل IES را به برنامۀ DIALux اضافه کنید. فایلM131340R.IES مازی نور را که جزء المپ های Plug in آن نیست به DIALux اضافه می کنیم.برای این 17

1 محاسبۀ روشنایی منظور:. I مطابق )شکل )1-22 Folder Luminaire selection> Luminaire files >Add New را اجرا کنید.

. IV از این به بعد می توانید از فایل مشخصات این المپها در پروژههای خود استفاده کنید.

مطابق )شکل 22-1( فایل چراغ مورد نظر به پروژۀ شما اضافه شود و می توانید مطابق آنچه در ادامه می آید محاسبۀ مربوط را انجام دهید.

8 1 محاسبۀ روشنایی منظور:. I مطابق )شکل )1-22 Folder Luminaire selection> Luminaire files >Add New را اجرا کنید.. II در پنجره)شکل -1( 22 folder Browse for در مسیر دل خواه بروید و دکمۀ Make New Folder را بزنید.. III در این صورت پوشه ای ساخته می شود آن را نام گذاری کنید و فایل های IES خود را در آنجا بریزید.. IV از این به بعد می توانید از فایل مشخصات این المپها در پروژههای خود استفاده کنید. شکل 1-22 روش درج فایل مشخصات المپ در پروژه ها : زمانی که درپروژۀ برنامۀ DIALux المپ را از منوی Liminaire file و پوشه مورد نظر خودتان انتخاب می کنید کافی است روی فایل مشخصات المپ کلیک راست کنید تا مطابق )شکل 22-1( فایل چراغ مورد نظر به پروژۀ شما اضافه شود و می توانید مطابق آنچه در ادامه می آید محاسبۀ مربوط را انجام دهید محاسبۀ روشنایی داخلی دراین قسمت به بررسی چند مثال )ابتدا به صورت دستی وسپس به صورت نرمافزاری( میپردازیم.برای این که روش محاسباتی بهتر در ذهن جای بگیرد والگوی مناسبی ارائه گردد مطالب به صورت مرحلۀ ای بیان شده است. مرحلۀ 1- تهیۀ شناسنامۀ فضای موردنظر الف ) تعیین طول عرض ارتفاع کل ارتفاع مفید ارتفاع آویز چراغ و ارتفاع میزکار) L ) hf hc hr H W ب( تعیین موقعیت فضای موردنظر یا کاری که در آن انجام خواهد شد )مثال اتاق پذیرایی یا سالن طالسازی( ج( تعیین درصد انعکاس نور سقف cc دیوارها w و کف fc د( تعیین چراغ والمپ مورد استفادۀ متناسب با محل موردنظر ه(تعیین عواملی که موجب کاهش جریان نوری می شوند) LDD )TF. VF. BF. LSD. RSDD.LBF. LLD.. 18

10 1 محاسبۀ روشنایی مقایسۀ شدت روشنایی محاسبه شده با مقدار انتخابی از جدول: پس از تعیین نوع چیدمان که تعداد چراغها مشخص می شود باید مقدار شدت روشنایی به طور دقیق در حالت نو و در حالت مستعمل را با در نظرگرفتن روابط زیر محاسبه کرد بعد از آن در مورد محاسبۀ انجام شده نظر قطعی داد. E )شدت روشنایی با در نظرگرفتن افت های نوری حالت مستعمل ) old ϕ CU LLF = A ϕ CU Enew )شدت روشنایی بدون در نظرگرفتن افتهای نوری حالت نو( = A همیشه مقدار به دست آمده برای شدت روشنایی در حالت E old باید از مقدارکمینۀ جدول شدت روشنایی بیشتر و شدت روشنایی محاسبه شده در حالت E new از مقدار پیشنهادی جدول کمتر باشد. در این صورت است که می توان نتیجه گرفت تعداد چراغ های محاسبه شده صحیح است. مثال 1 : هرگاه بخواهیم روشنایی پیلوت یک واحد مسکونی به طول 15 متر عرض 8 متر وارتفاع 3 متر را توسط چراغ های...)جدول چراغ شمارۀ( تأمین کنیم به طوری که المپ مورد نظر فلورسنت با توان 40 وات پیش بینی شده باشد. مطلوب است تعداد و چیدمان چراغ های مورد نیاز. توضیح: سایر مشخصات به صورت زیر در نظرگرفته شود. )فاکتورهای افت نوری RSDD=0.995 )LBO =0.95 LDD = 0.85 LLD=0.99 LSD=BF=1 VF=0.98 )ضریب انعکاس نورها % 50 = cc سقف 50 % = w دیوارها و % 20 = fc کف( مرحلۀ 1- تهیۀ شناسنامۀ فضای موردنظر الف ) تعیین طول عرض ارتفاع کل ارتفاع مفید ارتفاع آویز چراغ و ارتفاع میزکار ) hr = 0, hc = 0, hf =?, H = 3, W = 8, L = 15 ( ب( تعیین موقعیت فضای موردنظر یا کاری که درآن انجام خواهد شد )مثال اتاق پذیرایی یا سالن طالسازی( = محل موردنظر و = سیستم پخش نور ج( تعیین درصد انعکاس نور) سقف = cc دیوارها = w کف = fc ) د( تعیین چراغ والمپ مورد استفاده متناسب با محل موردنظر ( = چراغ شماره( ه(تعیین عواملی که موجب کاهش جریان نوری می شوند ( LDD )TF. VF. BF. LSD. RSDD.LBF. LLD. )LBO =0.95 LDD = 0.85 LLD=0.99 LSD=BF=1 VF=0.98 RSDD=0.995( مرحلۀ 2- انجام محاسبات مورد نیاز ϕ E = A الف ) محاسبه ارتفاع مفید ( hf hr = H ( hc + 5hr (L + W) RCR = ب ) محاسبه ضریب ناحیهای L W ج(تعیین شدت روشنایی با توجه به موقعیت فضا یا محاسبۀ آن براساس مساحت فضا و جریان نوری المپ انتخابی د( تعیین ضریب بهرۀ روشنایی با توجه به نوع چراغ و ضرایب انعکاس دیوار و سقف توسط جدول CU 20

Σχετικά έγγραφα

محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی

محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی برای محاسبه ی برآیند بردارها به روش تحلیلی باید توانایی تجزیه ی یک بردار در دو راستا ( محور x ها و محور y ها ) را داشته باشیم. به بردارهای تجزیه شده در راستای محور